Temiz Gazlı Söndürme Sistemlerinin Periyodik Test ve Bakımları - 2
Bir önceki yazımızda Temiz Gazlı Otomatik Yangın Söndürme Sistemlerinin periyodik test ve bakımlarının neden gerekli olduğundan bahsetmiştik. Bu bölümde mekanik aksamın, bununla birlikte algılama ve kontrol ekipmanının test ve bakımlarında yapılması gerekenleri ele alacağız.
Mekanik Ekipmanın Test ve Bakımları Nasıl Yapılmalı?
TS EN 15004-1 standardı silindirlerin basınç seviyesi ve gaz miktarı kontrollerinin en az 6 ayda bir kez gerçekleştirilmesini öngörüyor. Basınç seviyesinin belirli bir mertebenin altına inmesi durumunda silindirlerin yeniden basınçlandırılması, gaz miktarının belirli bir seviyenin altına inmesi durumunda ise gazın yeniden doldurulması gerekir.
Söndürücü gazın sıvı formda depolandığı FM-200 ve Novec 1230 gibi sistemlerde gaz kaçağının tespiti için en yaygın kullanılan yöntem silindirlerin tartılmasıdır. Bu yöntemde sistem devre dışı bırakıldıktan sonra silindirler sökülür, tartılır, daha sonra tekrar yerlerine monte edilir ve sistem devreye alınır.
Silindirlerin tartılması bazı dezavantajları beraberinde getiriyor.
Bu yöntemin beraberinde getirdiği en önemli riskler silindirlerin taşınması sırasında oluşabilecek kazalar ve yeniden devreye alım esnasında meydana gelebilecek hatalı boşalmalardır. Ayrıca ölçüm süresince mahalin korumasız kalması da istenmeyen bir durumdur.
Günümüzde bu ölçümler için ultrasonik seviye ölçüm cihazları geliştirilmiştir. Sıvı formda depolanan söndürücülerin silindir içindeki seviyeleri bu cihazlar ile tespit edildikten sonra gaz miktarı kolaylıkla hesaplanabilir. Saniyeler içinde tek bir personel tarafından gerçekleştirilebilen bu işlem hem son kullanıcı hem de bakımı gerçekleştiren kuruluş için ciddi kazançlar sunar.
Ulusal basınçlı kaplar yönetmeliğine göre silindirlerin hidrostatik testleri, 10 senede bir defa işletme basıncının 1,5 misli kullanılarak yapılmak zorundadır.
Sistemin bütünüyle beraber, kullanılan hortumların da senede bir defa gözle kontrollerinin yapılması gerekir.
Sızdırmazlığı sağlanmamış odada gazlı söndürme sistemi etkisiz kalabilir.
Gazlı söndürme sistemleri söndürücü gazın korunan hacim içerisinde belirli bir süre belirli bir koruma seviyesinde kalması kriteri ile tasarlanır. Bunun sağlanıp sağlanmayacağını görebilmek için sistem kurulumunun ardından oda sızdırmazlık testleri gerçekleştirilir ve bu testler senede en az bir defa tekrarlanır.
Yangın Algılama ve Otomatik Söndürme Kontrol Ekipmanı Test ve Bakımları Nasıl Yapılmalı?
TSE CEN/TS 54-14 standardı otomatik söndürme sistemlerinin algılama ve kontrol ekipmanlarının test ve bakım prosedürlerini tarif etmektedir. Yapılması gereken test ve bakımların sıklıkları aşağıdaki şekildedir:
Günlük kontroller: Kontrol ve gösterge tertibatının gözlenmesi gibi son kullanıcının kendi başına yapabileceği basit kontroller.
Aylık kontroller: Yangın ihbar butonları ve arıza kayıt sisteminin denetlenmesi.
Üç aylık kontroller: Güç kaynaklarının, kontrol ve gösterge tertibatının, kontrol ve izleme fonksiyonlarının testleri ve yapısal değişimlerin incelenmesi.
Yıllık kontroller: Günlük, aylık ve üç aylık kontrollerdeki çalışmaların tümünün tekrarı ve ek olarak batarya testleri, cihazların erişilebilirliği ve tüm algılayıcıların sağlıklı biçimde çalışıp çalışmadığının denetimi.
Günlük ve aylık kontroller eğitimli personel tarafından yapılabilecek çalışmaları kapsarken, üç aylık ve yıllık kontrollerin uzman kurumlar tarafından yapılması önerilir.
Bakım firması algılama, kontrol ekipmanının ve mekanik aksamın test ve kontrol sorumluluğunu bütünüyle üstlenmeli.
Temiz gazlı söndürme sistemleri hem mekanik hem de elektriksel unsurlar içeren karmaşık yapılara sahiptirler. Bu sistemlerin periyodik test ve bakımlarını gerçekleştirecek kuruluşların bütünsel bir yaklaşıma, güçlü bir tecrübe birikimine ve standartlar üzerinde hakimiyete sahip olması beklenir. Çalışmaların olabildiğince hızlı, düşük masraflı ve risksiz gerçekleştirilmesi, işletme sahipleri için önemli bir tercih kriteridir.