Alev Dedektörleri Tipleri ve Kullanım Alanları
Yangının ilk belirtisinin alev olduğu yanma türlerine karşı koruma sağlamak için alev dedektörleri tesis edilir. Bu tip yangın türleri, yanıcı, parlayıcı sıvı ve gazlar ile patlayıcı maddelerin sebep olduğu yangınlardır. Algılayıcılar alevden yayılan ışınımları algılarlar. Alev dedektörleri alev öncelikli gelişen yangınlarda duman ve sıcaklık dedektörlerinden daha hızlı cevap verirler.
Dedektör Seçimi
Alev dedektörlerinin seçiminde, yanıcı/tutuşturucu maddenin türüne, gün ışığına maruz kalıp kalmadığına ve NEMA koruma sınıflandırmasına göre ortam koşullarına dikkat edilir.
Dedektör Tipleri ve Uygulamalar
Temel olarak alev dedektörleri, alevdeki algıladıkları dalga boyuna göre aşağıdaki ana kategorilerde gruplanmaktadır:
- UV (UltraViolet/Morötesi) Alev Dedektörleri
- IR (InfraRed/Kızılötesi) Alev Dedektörleri
- UV/IR Alev Dedektörleri
- Çok Spektrumlu IR Alev Dedektörleri
- Resim Görüntüleyicili (CCD) Alev Dedektörler
UV (UltraViolet/Morötesi) Alev Dedektörleri
UV Alev Dedektörleri ortalama 300 nanometrenin altında (0.185-0.260 mikrometre) dalga boyundaki ışınımları algılar ve nispeten daha hızlı, 2-3 saniye kadar olan cevap sürelerine sahiptir. Ancak güneş ışınına, yıldırım ışımasına, kaynak ışığına, elektrik arkına ve halojen lambalara aşırı duyarlı olan UV algılayıcıların uygulamalarında dikkat edilmesi gereken nokta, bu gibi ışık ve/veya ışınım kaynağına maruz kalan UV algılayıcıların istenmeyen alarmlar veya arızalar oluşturabilmesidir. Bu nedenle UV algılayıcıya sahip cihazlar güneş ışığına doğrudan maruz kalacak şekilde uygulanmazlar. Daha çok iç ortamlarda kullanmaya uygundurlar.
IR (InfraRed/Kızılötesi) Alev Dedektörleri
IR Alev Dedektörleri ise ortalama 4-5 mikrometre civarındaki dalga boyuna sahip ışınımları algılamaktadırlar. Cevap süreleri 4-5 saniyeleri bulmaktadır. Çevresel koşullardan daha etkilenmektedirler. Bu nedenle çok daha geniş kullanım alanına sahiptir.
UV/IR Alev Dedektörleri
Her iki algılayıcıya sahip olan UV/IR Alev Dedektörleri ise her iki algılama birimini birleştirerek daha hızlı ve nispeten daha doğru algılama yapabilmektedir. Ancak UV ve IR Dedektörler için uygulamada dikkat edilmesi gereken durumlar bu dedektörler için de geçerlidir. UV algılayıcıların hatalı alarmlara yol açabileceği ortamlarda UV/IR algılayıcılar daha verimli çözüm sunabilmektedir.
Çok Spektrumlu IR Alev Dedektörleri
Çok spektrumlu IR Alev Dedektörleri, farklı dalga boyundaki ışımayı tespit edebilecek birden fazla algılayıcıya sahip dedektörlerdir. Özellikle IR algılayıcıların hatalı alarm üretebilecekleri yerlerde kullanılmaktadır. İki algılayıcılı (Double) veya üç algılayıcılı (Triple) olarak farklı tiplerde üretilmektedir.
Hidrokarbon (akaryakıt, metan vb) türevi alevlenmelerde en iyi çözümü sağlamaktadır. Bunun yanında dalgalı ışık kaynağı olarak değerlendirilebilecek, araç farları, araç veya insan kareketi dolayısıyla kesikli gölgeleme durumları, havalandırma fanlarına ait kanatların ışığı kesik kesik geçirmesi dolayısıyla yaşanan ışık dalgalanmaları dolayısıyla oluşabilecek hatalı alarmlara karşı çok spektrumlu dedektörlerin kullanılması faydalı olacaktır.
Resim Görüntüleyicili (CCD) Alev Dedektörleri
Bu tip alev dedektörleri, benzerleri video görüntüleme sistemlerindeki kameralarda da olan CCD (caharged couple device) görüntüleme birimlerini kullanarak algılama yapmaktadır. Alınan görüntünün işlendiği ve alevin yapısal durumunu doğru algılayabilmek için aşına resmin yangın algoritmalarına göre analiz edilerek algılama yapan dedektörlerdir. Alevdeki UV veya IR ışımaya ihtiyaç duymadan algılama yapmaktadır. Ancak hidrojen gibi gözle görünemeyen tipte alevlenmelerde kullanılamamaktadırlar. Ayrıca sis ve duman bulunan ortamlarda algılama zaafiyeti oluşmaktadır.
